Gümrük Vergisi Nedir?

Gümrük Vergisi Nedir? - Gümrük Vergisi Hesaplama

Gümrük vergisi, yurtdışından ülkeye giren eşya ve mallar için uygulanan mali yükümlülüktür. Amaç; yerli üretimi korumak, dış ticaret politikasını yürütmek ve kamu gelirleri elde etmektir. İthalatta ödenebilecek kalemler yalnızca “gümrük vergisi” ile sınırlı değildir; KDV, bazı kalemlerde ÖTV, ilave gümrük vergisi, kaynak kullanımını destekleme fonu (KKDF), tek ve maktu vergiler, bandrol/RTÜK payı gibi masraflar da doğabilir.

İthalat maliyetini net görebilmek için “vergiler toplamı + navlun + sigorta + gümrükleme/lojistik giderleri” birlikte ele alınmalıdır.

GTİP ile Gümrük Vergisi Hesaplama (GTİP Gümrük Vergisi Hesaplama)

Bir ürünün gümrükte hangi vergiye tabi olduğunu anlamanın anahtar adımı GTİP (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu)numarasını doğru belirlemektir. GTİP, ürünün gümrük tarife cetvelindeki 12 haneli kodudur ve:

• Uygulanacak gümrük vergisi oranını,

• ÖTV/KDV durumunu,

• İlave vergiler ve teknik düzenlemeleri belirler.

GTİP nasıl bulunur?
Ürünün teknik özelliklerinden hareketle tarife cetveli içinde sınıflandırılır (tarife yorumu, bileşenler, kullanım amacı, vb.). Yanlış GTİP; eksik/yanlış vergi ödemesi, idari yaptırım ve gecikme doğurabilir. Emin değilseniz bir gümrük müşavirinden destek alın.

Gümrük Vergisi Nasıl Hesaplanır? (Gümrük Vergisi Hesaplama)

Gümrük vergisi, genellikle CIF kıymet (mal bedeli + Cost, Insurance, Freight) üzerinden yüzde (% ad valorem) olarak hesaplanır. Basitleştirilmiş formül:

1) Gümrük Kıymeti (CIF) = Mal Bedeli (FOB) + Navlun + Sigorta
2) Gümrük Vergisi = CIF × (GTİP’e göre vergi oranı)
3) İlave Vergiler (varsa) = İlgili oranlar × matrahları
4) KDV Matrahı = CIF + Gümrük Vergisi + İlave Vergiler + (varsa) Diğer Resmî Harçlar
5) KDV (Gümrük KDV’si) = KDV Matrahı × KDV Oranı
6) Toplam Vergi/Yük = Gümrük Vergisi + İlave Vergiler + KDV (+ varsa ÖTV)

Not: Bazı GTİP’lerde vergi maktu (birim başına sabit tutar) veya karma (maktu + ad valorem) olabilir. Formül buna göre farklılaşır.

Gümrük KDV’si Ne Kadar? (Gümrük KDV’si)

KDV oranı, GTİP/ürün türüne göre genel oran ya da indirimli oran olabilir. KDV, gümrük kıymeti + ödenen vergi/harçlar dahil edilerek bulunan KDV matrahı üzerinden hesaplanır (yani yalnızca mal bedeli değil, CIF + vergiler/harçlar da baz alınır).

• KDV matrahı geniştir: CIF + gümrük vergisi + varsa ek vergiler + diğer resmî giderler.

• Oran, iç piyasadaki KDV oranlarıyla aynıdır (ürün türüne göre değişebilir).

Güncel KDV oranları sık güncellenebileceğinden, hesaplama öncesi kontrol önerilir.

Gümrük Vergisi Kaç Dolardan Sonra / Kaç Liraya Kadar?

Bireysel küçük gönderilerde (posta/ekspres) eşik tutarlar ve basitleştirilmiş vergileme süreklilikle güncellenebilmektedir. Yıllar içinde “x Euro/Dolar” gibi limitlerde değişiklikler yaşandı; bazı muafiyetler kaldırıldı, oranlar revize edildi. Bu nedenle:

• Güncel parasal limitleri, Ticaret Bakanlığı ve PTT/operatör duyuruları üzerinden kontrol edin.

• Ticari nitelikli, sık veya yüksek bedelli ithalatlarda normal rejim uygulanır; muafiyetler geçerli olmayabilir.

Özetle “gümrük vergisi kaç dolardan sonra” ya da “kaç liraya kadar” sorusunun cevabı zamana ve eşyanın niteliğine göre değişir; en doğru bilgi için güncel mevzuat/duyuruları kontrol edin.

Kira/Sözleşme Değil; Eşya İçin: ÖTV ve İlave Vergiler (Gümrük ÖTV Hesaplama)

Her ürün ÖTV’ye tabi değildir. ÖTV, belirli mal gruplarında (ör. bazı motorlu taşıtlar, tütün, alkollü içecekler, bazı kozmetik vb.) uygulanır. ÖTV:

• Çoğunlukla CIF + gümrük vergisi üzerinden hesaplanır;

• Sonra KDV matrahına dahil olur (yani KDV, ÖTV dahil geniş tabandan hesaplanır).

Gümrük ÖTV hesaplama adımı, ürünün GTİP’inde ÖTV var mı/yok mu kontrol edilerek yapılır. Oranlar listelere göre değiştiği için ithalat öncesi mevzuat kontrolü şarttır.

Uygulamalı Örnek (Kurgusal)

• Ürün: Elektronik aksesuar (örnek GTİP: ad valorem vergiye tabi)

• FOB: 1.000 USD | Navlun: 120 USD | Sigorta: 5 USD → CIF = 1.125 USD

• Gümrük Vergisi Oranı: %10 (örnek) → Gümrük Vergisi = 112,5 USD

• İlave Vergi: Yok varsayalım

• KDV Oranı: %20 (örnek)

• KDV Matrahı (USD): 1.125 + 112,5 = 1.237,5 USD

• KDV: 1.237,5 × %20 = 247,5 USD

• Toplam Vergi (USD): 112,5 + 247,5 = 360 USD

Bu sadece öğretici bir örnektir. Gerçek işlemlerde oran ve matrahlar GTİP’e ve güncel mevzuata bağlıdır.

Gümrük Vergisi Hesaplama Formülü – Kısa Özet

• CIF = FOB + Navlun + Sigorta

• Gümrük Vergisi = CIF × (GTİP vergi oranı)

• KDV Matrahı = CIF + Gümrük Vergisi + (varsa) İlave Vergiler + resmî harçlar

• KDV = KDV Matrahı × KDV Oranı

• (Varsa) ÖTV = İlgili matrah × ÖTV Oranı (sonra KDV matrahına eklenir)

İthalatta Dikkat Edilecek Noktalar

• Doğru GTİP sınıflandırması (yanlış sınıflama idari risk doğurur),

• Menşe kıymeti ve anlaşmalar (STA/Eur.1, A.TR vb. ile indirim/muafiyet),

• Teknik düzenleme/CE, uygunluk belgeleri,

• Serbest dolaşıma girişte belge seti (fatura, konşimento, paket listesi, menşe, sigorta vb.),

• Güncel eşik tutarlar ve posta/ekspres rejim kuralları.

Sık Sorulan Başlıklara Kısa Yanıtlar

Gümrük vergisi kaç dolardan sonra/kaç liraya kadar?

Bireysel posta/ekspres gönderiler için parasal eşik ve vergileme oranları dönemsel değişir. En doğru bilgi Ticaret Bakanlığı ve operatör (PTT/kurye) duyurularındadır.

Gümrük KDV’si ne kadar?

Ürün türüne göre genel/indirimli KDV uygulanır. KDV, CIF + vergiler/harçlar dâhil geniş matrah üzerinden hesaplanır.

GTİP gümrük vergisi hesaplama nasıl yapılır?

Önce GTİP kesinleştirilir; ilgili tarife sütunlarından gümrük vergisi, varsa ilave vergi/ÖTV oranları bulunur. Formüldeki sıraya göre matrahlar ve vergiler hesaplanır.

Tahsildar ile Gümrük Vergisi ve Ödemelerde Kolaylık

İthalat yapan şirketler için vergi/harç ödemeleri ve tedarikçi faturaları yüksek hacimli ve tarih-kritik olabilir. Tahsildar;

• Linkle ödeme, kredi kartı/taksit, havale/EFT ile uçtan uca tahsilat yönetimi,

• POS orkestrasyonu (23+ banka, 20+ ödeme kuruluşu entegrasyonu),

• ERP/muhasebe entegrasyonu ile otomatik mutabakat & raporlama,

• Bayi & alt bayi kanalında sipariş + tahsilat eşleştirmesi sunar.

👉 Gümrük ve ithalat süreçlerinizde ödeme/tahsilat tarafını sadeleştirin.
Tahsildar ile demo talep edin, nakit akışınızı kontrol altına alın.